ZEHİRLİ GUATR NE KADAR ZEHİRLİ?

Zehirli kelimesi gelince ne kadar ürkütücü olsa da hemen korkmayın! Zehirli guatr öldürmüyor. Tıp dilindeki ismiyle Hipertirodi tedavisi görerek hayatını normal şekilde idame ettiren biri olarak bu hastalık hakkında bilgi vermeye çalışacağım iyi okumalar dilerim.

Halk arasında zehirli guatr olarak bilinen Hipertiroid boyun bölgesinde bulunan ve vücutta pek çok fonksiyonu olan hormonların üretiminde sorumlu bir bezin normalden fazla çalışıp şişmesi, büyümesidir. Boyun bölgesinde bulunan bu Tiroit bezi bir iç salgı bezidir. İşlevi; T3 ve T4 adı verilen hormon üretmesi ve bunları kana salmasıdır. Kanda yeterli düzeyde bulunması gereken bu hormonların temel görevi, vücudun metabolizması ile ilgili tüm işlemleri kontrol etmesi ve doğru şekilde yürümesini sağlamasıdır.Bu bez normalden fazla çalıştığında vücut metabolizması bozulur. Mükemmel düzende çalışan vücudumuzda değişimler olur ve genellikle boyun bölgesinde şişlikler oluşur. Benim hastalığımın belirtisi de boğazımdaki şişlikle ortaya çıkmıştı. Siz de ya da herhangi bir yakınınızın boğazında anormal bir şişme varsa bazen olmayadabilir  boğazda şişlik olmayabileceği gibi bu hastalığın diğer belirtileri olan terleme, yüksek tansiyon, ellerde titreme ,kilo kaybı, çarpıntı, sinirlilik ,uykusuzluk gibi şikayetleriniz varsa sizde   aile hekiminize, endokrin ya kulak-burun-boğaz  doktoruna danışabiirsiniz.  Kadınlarda erkeklere göre daha sık görüldüğü bilimsel olarak tespit edilen iyot yetersizliği hastalıkları kadınlarda özellikle menstrüal döngü dediğimiz ,iki yumurtlama arasında geçen süre ve bu süreçte kadın vücudunda meydana gelen değişimler,adet düzenini bozmakta,kadın vücudunda erkek (androjen) hormonun fazla salgılanmasıyla normalin üstünde kıllanmaya sebep olabilir. Doktor ilk kendi muayne ettikten sonra tanı için gerekli gördüğü takdirde kan testlerini,tiroid ultrasyonu,tiroid sintigrafisini,biyopsi yani parça alınmasını isteyecektir. Gelen sonuca göre hekim ve hastayla en uygun tedavi planlanır .Adı zehirli olsa da genellikle ilaç tedavisi uygulanır ve tedaviyle bezin çalışması kontrol altına alınır.Ben gibi inatçı iseniz ve hastalıklarınız da size çektiyse maalesef  tedavi bu kadar kolay olmuyor.İlaç tedavi,cerrahi işlem(ameliyat),iyot (radyoaktif,atom) tedavileriyle bu hastalıkla baş etmek mümkün. Bende biraz daha inatçı seyreden bu hastalığı hem cerrahi hem ilaç ve iyot tedavisiyle yenebildim. Kendi hastalık sürecimden bahsetmişken  o dönem de  başta ailem olmak üzere öğretmenlerime ve bütün arkadaşlarıma yanımda oldukları için çok teşekkür ederim.İlerleyen ve tedavi edilmeyen durumlarda kalp ritimlerinde bozulmalar ciddi çarpıntılar meydana gelebilir. Bu açılardan bakıldığında zehirli tiroid ve diğer tiroid bozuklukları oldukça önemli bir hastalık. Cerrahi işleme karar verilmeden önce şişliğin boyutu ve durumuna bakılır. Genelde ağrı yapmayan bu nodüller çok büyürse nefes darlığı,öksürük gibi şikayetlere neden olabilir. Ayrıca bu nodüller bazen kanamış ya da iltihaplanmış olabilir mutlaka düzenli takibi yapılmalıdır. Cerrahi işlem sonrası patolojiye gönderilen örneklerin sonuçları beklenir ve gelen sonuç önceden varsa biyopsi ile karşılaştırılıp herhangi karsinom bulgusu olup olmadığı açısından değerlendirilir.Eğer yoksa tekrar ilaç tedavi devam edip düzenli takip edilir. Herhangi bir karsinom bulgusuna rastlanması durumunda ameliyatı yapan doktor sonucu değerlendirip ona göre yönlendirmeler yapar. Tiroid kanseri tanısı konulsa da sizi korkutmasın doğru tanı ve tedavi uygulandığında tedavi başarısı yüksek bir hastalıktır. Tiroid kanserinde ise dört tip mevcuttur:papiller,folliküler,medüller,anaplastik tip. Hangi tip olduğunu ve nasıl bir tedavi uygulanacağını doktor ve hasta  beraber karar verir. Ben folliküler tip için radyoaktif atom tedavisi gördüm. Bu tedavide ilk olarak iyot diyeti uygulanır. Sağlıklı bir bireyin ortalama günlük iyot ihtiyacı 150 mikrogramdır. İyot kısıtlı diyet programında ise iyot tüketimi 50 mikrogram ile sınırlandırılmıştır. İyot kısıtlı diyetin amacı vücuttaki iyot depolarını tüketmektir, bu da radyoaktif iyot taraması ve tedavisinin etkinliğini arttırmayı sağlar. İyot depoları boşaldıktan sonra radyoaktif atom tedavisine başlanır. Bu korkulacak bir tedavi olmamakla beraber kısa süren ve radyoterapiye,kemoterapiye kıyasla çok daha rahat bir tedavi yöntemidir. İşlem atom adı verilen hapı yutmaktan ibarettir. Hap yutulduktan sonra hasta bir süre hastanede halk arasında karanlık oda olarak bilinen odada gözetimde tutulur. Halk arasında karanlık oda diye bilinmesinin sebebi odanın duvarlarının kurşun kaplama olmasıdır bu da atom alan hasta ciddi bir radyasyon yayacağından çevredekileri koruma amaçlı yapılmıştır. Radyoaktif atom alan hastanın gerek hastanede gerek hastaneden ayrıldığı dönemlerde uyması gereken bazı kurallar vardır ve hasta bu konuda tedaviyi yöneten hastane ekibi tarafından bilgilendirilir. Atom tedavisinde genelde ciddi bir yan etki görülmese de mide bulantısı, bağışıklık sisteminde zayıflama gibi etkiler hastaya bağlı olarak görülebilir. Tedavi sürecinde tedavi ve bakım yapan ekiple iletişimde olmak önemlidir. Radyoaktif tedaviden belli zaman geçtikten sonra gerekli test ve taramalar  yapılıp hasta taburcu edilir. Ömür boyu ilaç tedavisi ve takip gerekir bu biraz zor ve sıkıcı görünse de insan bir kez canıyla sınandıktan sonra hayata daha sıkı tutunup her anın kıymetini bilerek yaşamak için bunların üstesinden gelebiliyor. İlaç kullanmadan yaşamanın, sürekli dikkat etmek zorunda olmamanın değerini kaybedince anlıyoruz. Zaten en büyük sorunumuz da bu değil mi kaybetmeden anlamıyoruz bir şeylerin değerini… Şimdi yapmamız gereken sağlığımızı kaybedip arkasından ağlamak değil zamanında beslenmemize, uykumuza, gerekli takip ve testlere dikkat edip kıymetini bilmek. Sağlıklı günler dilerim. 

Leyla Rezan KIZGIN